Wat als reizen onze maatschappij toleranter maakte ? Dat lijkt nu eens een utopische stelling die nochtans niet zo ver van de realiteit verwijderd is. Racisme en intolerantie zijn geworteld in de onwetendheid en angst van wat verschillend is van ons. Door de wereld te ontdekken en de culturen te leren kennen waaruit deze bestaat, verdwijnt de onwetendheid en bijgevolg heeft de angst geen bestaansrecht meer. Net zoals het aforisme luidt: « reizen is fataal voor vooroordelen ». Maar kan reizen het racismeprobleem echt bij de wortels aanpakken?
AnneesSabbatiques.com, een platform dat volledig gewijd is aan ondersteuning van jongeren bij het nemen van beslissingen in verband met projecten in het buitenland, is een van de belangrijkste Franstalige reisplatformen in de wereld. Ons team is ervan overtuigd dat studieprogramma’s, werken en reizen in het buitenland een groot potentieel bevatten op vlak van persoonlijke en professionele ontwikkeling. Maar op welke vlakken kan je er persoonlijk op vooruitgaan? Hoort een groei in tolerantie daarbij? Dit is wat wij wilden achterhalen met onze studie « Durf het onbekende! ». Doorheen getuigenissen, interviews en analyses van studies, samen met de steun van het Brussels Gewest in het kader van de campagne “reageer op racisme”, is het ons gelukt om de impact van reizen en ervaringen in het buitenland op openheid van de geest en tolerantie te meten.
Welke impact heeft reizen op het bannen van racisme?
Om de bevindingen van jonge Franstalige reizigers de achterhalen over dit vraagstuk hebben we via gerichte vragen de mening van 454 internetgebruikers in kaart gebracht. Zonder te beweren dat de resultaten een causaal verband voorstellen tussen reizen en het bannen van racisme, menen we echter toch een tendens te ontbloten en de mening van reizigers te weerspiegelen over het vraagstuk. De enquête is gestuurd op basis van gegevens op ons platform, die 25.000 mensen voorstellen. De steekproef van respondenten telt dus een aanzienlijke hoeveelheid jongeren die aan een programma in het buitenland deelnamen of dat zouden overwegen.
Voor welke redenen beslist men om een ervaring in het buitenland op te doen?
Voor diegene die niet vertrekken is vaak een tekort aan geld en informatie de hoofdoorzaak (World Youth Student & Educational Travel Confederation). Voor de durvers onder ons die de uitdaging aangaan zijn de ontdekkingen van nieuwe culturen, de ontwikkeling van kennis en ontmoetingen met de lokale bevolking de grootste drijfveren.
Meer dan 200 miljoen jongeren vertrekken elk jaar naar het buitenland (UNWTO) op Erasmus, op stage, voor vrijwilligerswerk, om studies verder te zetten of om met een rugzak rond te trekken. Daarvan zouden 72 % vrouwen zijn, een kleinere hoeveelheid zijn mannen (28 %). Hoewel reizen met familieleden (52%) en met vrienden (48%) de meest voorkomende blijven, zegt 38 % van de bevraagden toch ook al eens alleen te zijn vertrokken. 22 % zegt als eens met een rugzak te hebben getrokken en 20 % is al eens op uitwisseling geweest.
[bctt tweet=”Zo’n 72 % van de jonge reizigers verkondigen na hun terugkeer een meer open geest te hebben.”]
Maar welke voordelen trekken ze daaruit ?
Uit een onderzoek gevoerd op 550 reisagentschappen door de Organisatie voor Wereldtoerisme (UNWTO) en de reisfederatie WYSE blijkt dat jongeren meer voordelen halen uit hun reis dan ze initieel gedacht hadden. Meer nog, uit hetzelfde onderzoek blijkt dat hun vertrouwen in de andere met 10 % stijgt. Zo’n 72 % van de jongeren voelt zich na terugkeer meer open van geest en 62 % zou zich ook toleranter voelen. 29 % van de ondervraagden voelt zich na hun reis zelfs «een nieuw persoon».
Deze gegevens worden ook door ons team bevestigd. Op de vraag «Welke elementen omschrijven het beste een open geest ? » reageren 71 % van de bevraagden, waarvan de tolerantie gemiddeld 7,61/10 bedraagt, dat het eerst en vooral over «openheid en interesse ten opzichte van andere culturen» gaat. Onder hen reageert 72 % dat hun ervaring in het buitenland hun belangstelling voor andere culturen heeft doen aangroeien. Op de vraag «Denk je dat je mening is veranderd over een cultuur of land nadat je het had bezocht? » reageert 75 % «helemaal akkoord» te zijn of «redelijk akkoord» te zijn.
De enquête Erasmus +, uitgevoerd op 53.000 Europese jongeren die op uitwisseling zijn vertrokken in het jaar 2015 en 2016, toont aan dat meer dan twee derde van de jongeren na hun ervaring toleranter zijn ten opzichte van de andere. Van de reizigers die op onze enquête respons gaven, zegt 45 % dichter te staan bij andere culturen dankzij hun ervaring in het buitenland. 70 % onder hen verklaren dat reizen kan bijdragen in het opbouwen van een tolerantere maatschappij.
[bctt tweet=”70 % onder hen verklaren dat reizen kan bijdragen in het opbouwen van een tolerantere maatschappij.”]
Dit zijn bemoedigende cijfers als men rekening houdt met het feit dat er in 2016 in Frankrijk een stijging van 22,4% van racistische daden is vastgesteld door het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Ook het aantal meldingen dat MRAX (Beweging tegen racisme, antisemitisme en xenofobie) in België binnenkreeg, is in het jaar 2014 en 2015 verdubbeld.
Maar kunnen we daarom stellen dat er een correlatie is tussen de openheid van de geest en reizen ? Bertrand Réau, docent Sociologie aan l’Université de Paris legt het verband uit tijdens de seminarie «Wordt de jeugd gevormd door het reizen? ».
Hij verklaart dat, omdat de ervaring in een erg specifieke context hebben plaatsgevonden, de ervaringen en kennismakingen die gemaakt zijn, de reizigers het gevoel geven dat ze de capaciteit ontwikkelen om zich «meer dan gewoonlijk» te kunnen aanpassen. Je plan moeten trekken en het onbekende tegemoet gaan, zorgen ervoor dat je geest zich aanpast en zich opent voor wat nieuw is. Dat is trouwens ook de conclusie van de studie die is uitgevoerd door de Journal of Personality and Social Psychology. Zij beweren dat reizen ons zou aansporen om nieuwe uitdagingen aan te gaan en onze afkeer tegenover het onbekende of ongewone aan de kant te leggen.
[bctt tweet=”Reizen moedigt je aan om nieuwe uitdagingen aan te gaan en je vooroordelen aan de kant te schuiven !”]
Studies, enquêtes, cijfermateriaal… Alle verzamelde gegevens trachten te bevestigen dat reizen weldegelijk een rol speelt in de openheid van de geest en het bannen van racisme. Of zijn minst, dat er een reëel impact is op de evolutie in perceptie wat tolerantie betreft.
Wil je meer te weten komen? Ontdek de getuigenissen van Julie, Maya, Rhita, Barbara en Anthony, gepassioneerde reizigers die de impact van reizen op hun openheid van geest delen. Ontdek ook een interview met Franck Michel, gespecialiseerde toerismeantropoloog om alles over het onderwerp te ontdekken.
